23 Kasım 2020

İnsanlık İçin Önemli Adımlar

İnsanlık İçin Önemli Adımlar

 

İlk kıvılcım

İnsanlık için dev bir adım olsa da bundan yaklaşık 800 bin yıl önce korunmak için bulunan ateşe kadar gitmeden tarih öncesine uzanıyoruz.

MÖ 3500: Tekerleğin ne zaman ve kim tarafından kullandığının kesin bilgisine ulaşamadık. Ancak ilk kez Mezopotamya’da, sekizgen ve çömlek çarkı olarak kullanılan bu icadın tarihe yön vermediğini kim iddia edebilir?

 

Yazıyla birlikte…

Söz uçar yazı kalır, demiş büyüklerimiz. Sümerler bunu ta 5.200 yıl öncesinden anlamış olsa gerek…

MÖ 3200: Tarihin başlangıcı olarak kabul edilen yazının icadının etkileri oldukça büyük. Bilgiyi saklamak ve aktarmayı sağlayan yazı, sadece çağ atlatmadı, zamanı da “tarih” olarak adlandırdı.

MÖ 700: Henüz yeni icat ettiklerinden paraya “para” demeyen Lidyalılar, “sadece ticareti canlandırmak için” buldukları bu “muhteşem” icatlarının günümüzde hayatın merkezine oturmuş bir kavram olacağını nereden bilebilirlerdi?

MÖ 287: “Eureka!” diyerek suyun kaldırma kuvvetini, kaldıraç ve vida kullanıp pek çok değerli mekanik aygıtı icat ederek geleceğe önemli katkılar sağlayacak Arkhimedes (Arşimet) doğdu.

100: Manyetik bir ortamda serbest bırakılan objenin kuzeye yöneleceği bilgisinden hareket ederek pusulayı keşfeden Çinliler, coğrafi keşiflerde büyük rol oynayacak bir buluşa imza attılar.

105: Bugünlerde verilerin elektronik ortamda saklanması fikri daha cazip geldiğinden eski rağbetini kaybetmiş gibi görünse de kağıdın yerini 105 yılından itibaren hiçbir şeyin alamadığı aşikar.

 

Karanlıkta bir ışık

İlkokul kitaplarında Orta Çağ, karanlık olarak nitelendirilse de bu çağ sadece Avrupa’da gerçekleştirilen yoğun göçten değil, karanlığa rağmen aydınlık kalan zihinlerden de etkilenmiş.

350: İnsanlığa çağ atlatan sadece Kavimler Göçü değil, aynı zamanda Avrupa’da kavimler arasında Hıristiyanlığın yayılması sebebiyle yaşanan değişimdir.

476: Batı Roma İmparatorluğu’nun çökmesiyle bugünkü Avrupa’nın temelleri atıldı.

1050: Çinliler, işaret göndermek amacıyla kullandıkları barutu icat ettiklerinde ateşli silahların en önemli malzemesini bulduklarını tahmin bile etmemişlerdir.

 

Yeni bir çağ

Fatih Sultan Mehmet’in İstanbul’u fethetmesi sadece Yeni Çağ’ın başlangıcına değil aynı zamanda Yeni Dünya’nın bulunmasına ve ardından çorap söküğü gibi gelecek olaylara da gebeydi.

1453: Neredeyse 15 yüzyıl boyunca ayakta kalmış Roma İmparatorluğu’nun çöküşünün habercisi oldu, İstanbul’un fethi.

1455: Bilinen ilk matbaa 593 yılında icat edilmiş. Johannes Gutenberg’in ürettiği, baskı makinesi, taşınabilir ilk kitabın basılmasını ve yeni icatlarla ilgili bilgilerin yayılmasını sağladı.

1492: Hindistan’a ulaşmak için yola çıkıp “yanlışlıkla” Amerika kıtasına ulaşan Kristof Kolomb’un Amerika’yı keşfettiği söylese de oradaki yerlilerinin bunu daha önce yaptığı malum.

 

Daha büyük, daha hızlı adımlar

Özgürlük, eşitlik ve kardeşlik arzusuyla gerçekleştirilen Fransız İhtilali, tarih için çok önemli bir basamak olacaktı, sanayi devrimi ise sadece buluşları değil, zamanı da hızlandıracaktı.

1789: Fransız İhtilali, dünyanın “dönüşmesini” sağlayan modernliğe ilk adım oldu.

1876: Alexander Graham Bell ilk telefon konuşmasını yaptı. Kısaca “ALO” diye adlandırdığı sevgilisi günümüze kadar gelip bir seslenme sözü olarak yaşayacaktı.

1903: Amerikalı Wright Kardeşler, ilk motorlu uçağın uçuşunu gerçekleştirdi. Bu, dünyanın her noktasına kısa zamanda ulaşabilmeyi kolaylaştıran bir basamaktı.

1945: ABD, Japonya'nın Hiroşima ve Nagasaki şehirlerine atom bombası attı. Böylece giderek çeşitlenen buluşların insanlığı dahi yok edebilecek güçte olduğu anlaşıldı.

 

Ve bilgisayar çağı…

Giderek daha önemli olan ve sıklaşan adımlar her defasında insanları gelecek için ileriye taşıdı.

1946: Amerika'nın ilk elektronik bilgisayarı 30 tonluk ENIAC halka gösterildi.

1959: Çok sayıda transistörü bir arada bulundurmayı sağlayan küçük boyutlu çiplerin icadı, teknolojinin cebimize girmesinin ilk adımıydı aslında.

1961: Yuri Alekseyeviç Gagarin,12 Nisan günü dünyayı uzaydan gören ilk insan oldu. Şimdilerde ise gezegenlerarası yolculuk için araştırmalar yapılıyor.

1962: 4 milyar yıldır süren yaşamın anahtarı DNA bulundu. Bu genetik biliminin ilk adımıydı.

1969: Ağ sayesinde iletişim kurmaya yarayan internet, bugün hayatımızın her anında…

2012: Maya takvimi 21 Aralık 2012’de bittiği için dünyanın sonuna dair senaryolar yazılsa da insanlık geleceğe sağlam adımlarla ilerlemeye devam ediyor.

2014: Avrupa yapımı Rosetta mekiğinin kuyruklu yıldıza inmesi bu yıldıza yapılabilecek yolculuklar için bir ışık oldu.

2020: İlk olarak Çin’in Vuhan eyaletinde Aralık ayının sonlarında solunum yolu belirtileri gelişen bir grup hastada yapılan araştırmalar sonucunda 13 Ocak 2020’de tanımlanan virüs, insandan insana bulaşarak Çin’in eyaletlerine ve diğer dünya ülkelerine yayıldı. Yeni tip koronavirüs (COVID-19) olarak adlandırılan hastalığın hızlı yayılması nedeniyle Dünya Sağlık Örgütü Mart ayının başında pandemi ilan etti.